Türkiye’nin İdlib’de El Nusra’ya silah verdiği iddiaları Rusya ile arasını açtı. Bu hamleyi planlarına müdahale olarak kabul eden Rusya, Til Rifat’ta 3 askeri nokta kurarak yanıt verdi.
Ersin Çaksu/Minbic
Rusya ve Suriye rejiminin 25 Nisan’da Hama’nın kuzeyinden İdlib’e doğru başlattığı operasyon, Türkiye’nin son haftalarda Heyet Tahrir El Şam’a (HTŞ- El Nusra) doğrudan verdiği destekle yavaşladı. NATO’nun temsilcisi olarak İdlib’de bulunan Türkiye’nin desteği karşısında Rusya’nın da Til Rifat’ta 3 bölgeye askeri nokta kurarak yanıt vermesi dikkat çekti.
Suriye ordusu ile Rus güçlerinin havadan ve karadan Hama’nın kuzey kırsalındaki Gab ovasına başlattığı operasyonda birçok nahiye ve köy El Nusra bünyesindeki gruplardan alındı. Ovanın büyük kısmına hakim olan Kefer Nebuda nahiyesi rejimin eline geçtikten sonra Türkiye, operasyona önce silahlı gruplar üzerinden, sonra ise doğrudan müdahale etti.
Afrin, Ezaz, Bab ve Cerablus’ta “Suriye Ulusal Ordusu” ismiyle Türkiye’nin himayesinde yer alan silahlı gruplar, yine Türkiye’nin onayı ile İdlib’e geçerek El Kaide’nin Suriye kolu El Nusra’ya desteğe gitti. Ehrar El Şam, Şuheda Şerqiye ve Ehrar El Şerqiye gibi grupların El Nusra’ya desteği Rusya ve Suriye güçlerinin ilerleyişini durdurmaması üzerine Türkiye, İdlib’deki silahlı gruplara doğrudan destek verdi.
Zamanlama manidar
Türkiye’nin El Nusra’ya desteğinin ABD, İngiltere ve Fransa’dan yapılan “İdlib’de kimyasal silah kullanıldığı iddiaları var, bunları araştırıyoruz” açıklamalarından sonra gelmesi ise dikkat çekti. Nitekim 2017 yılında da İdlib’in Han Şeyhun ilçesinde kimyasal silah kullanıldığı iddiaları üzerine ABD, İngiltere ve Fransa Akdeniz’den, İsrail ise havadan harekete geçerek rejimin birçok noktasını bombalamıştı. Rejim ve Rusya’nın ele geçirdiği Kefernebuda, Türkiye’nin silah ve lojistik desteği üzerine tekrardan silahlı grupların denetimine geçmişti. Edinilen bilgilere göre, Türkiye, El Nusra bileşenlerine güdümlü füze ve silahın yanı sıra çok sayıda arazi motosikleti tahsis etti ve silahlı gruplar bu arazi motosikletleriyle birçok koldan küçük gruplar halinde Kefernebuda’ya saldırdı.
Gab ovasına hakim olan Kefernebuda’da yaşanan sokak çatışmalarında güçler iç içe geçtiği için uçaklar kullanılamadı ve çok sayıda rejim askeri ve Rusya’nın paralı askeri yaşamını yitirdi. Bir hafta süren çatışmaların ardından 3 gün önce Kefernebuda yeniden rejim ve Rusya denetimine geçti.
Til Rifat’a üs
Uzun zamandır Suriye sahasında Rusya ile birlikte hareket eden Türkiye’nin yaptığı bu manevra karşısında Rusya ise Til Rifat hamlesini yapmakta gecikmedi. Bir süredir Til Rifat için Rusya ile görüşen Türkiye’nin El Nusra’ya destek vererek operasyonu aksatması hamlesine karşı Rusya da bu bölgeye 3 askeri nokta kurdu. Askeri kaynaklardan alınan bilgilere göre, Til Rifat’ta rejim başta olmak üzere bir dizi görüşme yapan Rusya, ikisi Til Rifat merkezde biri de ilçe dışında olmak üzere askeri nokta kurdu. Ayrıca daha önce de asker bulundurduğu Keşt Sehar bölgesindAnkaraeki noktadaki askeri sayısını da arttırdı.
Rejim ve Rusya’nın 200 askeri öldü
İdlib’de çatışmalar devam ederken, son günlerde rejim ve Rusya, bölgeyi daha çok havadan bombalıyor. Rusya’nın paralı askerleri ve Suriye ordusunda Rusya’ya yakınlığıyla bilinen Süheyl Hasan komutasındaki Kaplan Kuvvetleri tarafından yürütülen operasyonda Hama kırsalında El Nusra ve Ceyş El İzze, Lazkiye kırsalındaki Cisr El Şuxur’da ise Türkistan İslam Partisi ve Hurras El Din ile çatışmalar yaşanıyor.
Son bir ayda yaşanan çatışmalarda rejim ve Rusya’nın en az 200 askerinin öldüğü belirtilirken, El Nusra ve bünyesindeki gruplardan da 300’ü aşkın kişinin öldüğü belirtiliyor. Yine son bir ayda 568 sivilin öldüğü belirtiyor. Öte yandan Rusya, özellikle ABD başta olmak üzere Batılı güçlerin operasyona müdahale gerekçesi yapmamaları için İran güçlerinin operasyona katılmasına hala izin vermiş değil. Halep ve çevresinde konuşlanmış olan İran güçleri de yer yer kentin batısındaki bölgede El Nusra bünyesindeki gruplarla çatışıyor.
