Zap’ta son 3 günde 3 helikopterin düşürüldüğü haberlerinin ardından Savunma Bakanlığı’ndan ‘kaza’ açıklaması geldi. 29 yılda düşürülen 48 helikopter için de benzer açıklamalar yapılmıştı
Türkiye’nin Federe Kürdistan Bölgesi’nde bulunan Metîna, Zap ve Avaşîn bölgelerine yönelik 17 Nisan’da havadan ve karadan başlattığı saldırılar sürüyor. Yoğun çatışmaların yaşandığı bölgeden, art arda düşürülen ‘helikopter düştü’ haberleri geldi. Fırat Haber Ajansı (ANF), dün ve önceki gün servis ettiği haberlerle, Zap bölgesinde 2-3 Eylül tarihlerinde 2 Skorsky helikopterin düşürüldüğünü duyurdu. ANF’de yer alan son haberlere göre, 17 Nisan’dan bu yana düşürülen helikopter sayısı 10’a çıktı.
Savunma Bakanlığı, söz konusu haberlerin ardından bugün yaptığı açıklamayla bir helikopterin düştüğünü duyurdu. Bakanlık, helikopterin “kaza kırımı” sonucu düştüğünü iddia etti. Bakanlık açıklamasında şu ifadelere yer verildi: “4 Eylül 2022 tarihi, 23.45 sularında Pençe-Kilit Harekât bölgesinde Skorsky tipi bir helikopterimiz ikmal faaliyeti esnasında teknik nedenlerle sert iniş yapmak zorunda kalmış, kaza kırıma uğramıştır. Helikopterde bulunan 8 personelden 7’si kurtarılmıştır. Sağlık durumları iyidir. Bölgede bir personelimiz için Arama Kurtarma faaliyetleri devam etmektedir.”
Düşürülen helikopterler için benzer açıklamalar
Bakanlığın açıklaması, daha önce benzer olaylara dair yapılan açıklamaları hatırlattı. Geçmiş yıllarda da düşürülen birçok helikopter için “kaza kırımı”, “olumsuz hava koşulları” ve “teknik arıza” açıklamaları yapılmış, ancak sonrada ortaya çıkan görüntüler bu açıklamaları yalanlamıştı. Yine helikopter düşmesi-düşürülmesine dair yapılan incelemeler bugüne kadar kamuoyuna açıklanmadı.
Son 29 yılda düşürülen helikopterler
Basına yansıyan haberlere göre son 29 yıl içerisinde birçoğu çatışmaların yaşandığı bölgelerde olmak üzere en az 48 helikopter ya düştü ya da düşürüldü. Asker ve polislerin de aralarında olduğu en az 193 kişi yaşamını yitirdi. Düşen-düşürülen bazı helikopterler olayları şöyle:
“* 1993 yılında Dersim’de S-70 helikopterin düşmesi sonucu 3 asker yaşamını yitirdi. Helikopterin, “yüksek gerilim hatlarına takılmasından” kaynaklı düştüğü iddia edildi.
* 2 Şubat 1994 tarihinde Hakkari’de yürütülen askeri operasyon sırasında S-70 tipi bir helikopter düştü. Genelkurmay Başkanlığı, helikopterin “teknik arızadan kaynaklı” düştüğünü ve can kaybının yaşanmadığını açıkladı.
* 14 Eylül 1994’de Dersim şehir merkezinde askeri bir helikopter düştü ve 3 asker yaşamını yitirdi. Olayın ‘kaza’ olduğu açıklandı.
* 12 Ocak 1995 tarihinde Diyarbakır’da S-70 tipi bir helikopter düştü. “Teknik arıza sonucu” düştüğü ileri sürülen helikopterde bulunan 6 asker hayatını kaybetti.
* 15 Şubat 1996’da Marmaris’te SAT komandolarına tatbikat desteğini sağlayan Skorsky denize düştü. Helikopterde bulunan 6 SAT komandosu hayatını kaybetti, 9 komando yaralandı.
* 12 Kasım 1996’de Van’ın Gevaş ilçesinde S-70 tipi bir helikopter düştü ve 10 asker yaşamını yitirdi. Helikopterin ‘yüksek gerilim hattına takıldığı için’ düştüğü kaydedildi.
* 18 Mayıs 1997 tarihinde Hakkari’de AH-1W Super Cobra tipi savaş helikopterinin düşmesi sonucu 2 pilot yaşamını yitirdi. Olaya ilişkin net bir resmi açıklama yapılmazken, PKK helikopterin düşürüldüğü anlara dair görüntüleri yayınladı. Bu görüntüler üzerine helikopterin Rus yapımı SA-7B tipi karadan havaya atılan füze ile düşürüldüğü kabul edildi.
* 14 Eylül 1997 günü Van’da S-70 helikopter düştü ve 6 asker hayatını kaybetti. Helikopterin “yüksek gerilim hattına takılarak” düştüğü açıklandı.
* 27 Kasım 1998 tarihinde Hakkari’de S-70 tipi bir helikopterin 15 asker hayatını kaybetti. Helikopterin PKK tarafından düşürüldüğü açığa çıktı.
* 4 Haziran 1997 tarihinde Federe Kürdistan Bölgesi’ndeki Zap bölgesinde TSK’ye ait AS-532 Cougar tipi helikopter düşürüldü. Yaşanan olayda 11 asker hayatını kaybetti.
* 3 Nisan 1998 tarihinde Puma tipi polis helikopteri İstanbul Ticaret Odası’nın yanındaki fıskiyelere çarptıktan sonra kontrolü kaybederek üç katlı bir binanın çatısına düştü. Helikopterde bulunan 1 teknisyen ve 2 polis yaşamını yitirdi.
* 4 Kasım 2002’de bir Sikorsky Sapanca gölüne düştü. Olayda 2 asker yaşamını yitirdi, 2 asker yaralı olarak kurtarıldı.
* 8 Kasım 2002’de Bandırma 6’ncı Ana Jet Üssü’ne bağlı UH-1 tipi bir helikopter düştü. Olayda ikisi ağır 6 askeri personel hayatını kaybetti.
* 19 Şubat 2004 tarihinde Bingöl’de S-70 tipi bir helikopterin düşmesi sonucu 5 asker hayatını kaybetti. Olayın “teknik arızadan” kaynaklandığı açıklandı.
* 23 Temmuz 2005’de Hakkari’nin Çukurca ilçesinde TSK’ye ait helikopter düştü. Helikopterin “kuyruk motoru arızası” sebebiyle kırıma uğradığı açıklandı.
* 16 Mart 2006’de Erzincan’a 55 km uzaklıkta UH-1 tipi askeri helikopter düştü. Olayın “yüksek gerilim hattından” kaynaklandığı kaydedildi. Kazada 4 asker yaşamını yitirirken, 1 asker yaralandı.
* 10 Nisan 2006 tarihinde Kocaeli’nin Uzunçiftlik Beldesi yakınlarında UH-1 tipi askeri personel taşıma helikopterinin düşmesi sonucu 3 asker yaşamını yitirdi.
* 19 Temmuz 2006 tarihinde Antalya’da MD 600N tipi polis helikopteri düştü. 4 polis memuru yaşamını yitirirken, 1 polis yaralandı.
* 6 Ekim 2008 tarihinde Hakkari’de bir helikopter askeri bölgeye inişi sırasında düştü. Olayda 1 asker yaşamını yitirdi, 15 asker yaralandı.
* 24 Şubat 2008’de Zap bölgesine yapılan operasyon sırasında AH-1W Super Cobra tipi helikopter düşürüldü. Olayda iki pilot hayatını kaybetti.
* 31 Ocak 2009 tarihinde, Kayseri’nin Pınarbaşı ilçesi yakınlarında AH-1 Kobra tipi askeri helikopter düştü. Helikopterde bulunan 2 pilot yaşamını yitirdi.
* 25 Mart 2009 tarihinde, İstanbul Beykoz’da bir polis helikopteri denize düştü. Kazada 4 kişi yaşamını yitirdi.
* 10 Haziran 2010’da Tokat’ta Sikorsky tipi helikopter düştü. Kazada pilotlar dahil 3 asker hayatını kaybetti.
* 10 Ocak 2011’de Kara Havacılık Okul Komutanlığı’na ait eğitim uçuşu yapan UH-1 tipi askeri helikopterin, Sincan ilçesine bağlı Temelli ile Polatlı ilçesine bağlı Dodurga Köyü Kapalıtepe mevkii arasındaki bölgede düşmesi sonucu 5 subay hayatını kaybetti.
* 20 Mayıs 2011 tarihinde İstanbul Beykoz’da içinde Allouette-2 tipi polis helikopteri düştü. 2’si polis 4 kişi yaşamını yitirdi.
* 22 Temmuz 2012 günü Hakkari’de S-70 tipi helikopter düştü, 5 asker hayatını kaybetti. Olay bir kez daha “teknik arıza” olarak açıklandı.
* 11 Ekim 2012’de Diyarbakır’da S-70 tipi helikopter kalkış esnasında düştü. 1 asker yaşamını yitirdi.
* 10 Kasım 2012 tarihinde Siirt’te operasyona katılan S-70 tipi helikopter düştü. Olayda 17 asker hayatını kaybetti. İlk yapılan açıklamada helikopterin kayalıklara çarptığı iddia edildi. Ancak daha sonra olayın hava koşullarından kaynaklandığı kaydedildi.
* 17 Aralık 2013’de de Ankara’da Skorsky düştü, 4 yaşamını yitirdi.
* 13 Ekim 2014’de Sikorsky tipi helikopter Kartepe’de düştü, 4 asker hayatını kaybetti.
* 13 Mayıs 2016 tarihinde Hakkari’de Kobra tipi helikopter düştü, 2 pilot hayatını kaybetti. Genelkurmay Başkanlığı, olayın ‘kaza-kırım’dan kaynaklandığını açıkladı. Ancak kısa bir süre sonra yayınlanan görüntülerde helikopterin PKK tarafından düşürüldüğü ortaya çıktı. Görüntüler yayınlandıktan 6 gün sonra ikinci bir açıklama yapan Genelkurmay Başkanlığı, helikopterin düşürüldüğünü kabul etti.
* 6 Temmuz 2016’da Giresun’un Alucra ilçesinde bir askeri helikopter düştü. “Kaza-kırım” olarak açıklanan olayda 2’si asker 7 kişi yaşamını yitirdi.
* 18 Nisan 2017 tarihinde Dersim’in Pülümür ilçesinde düşen helikopterde 1’i hakim, 7’si polis, 1’i astsubay, 3’ü de mürettebat olmak üzere 12 kişi hayatını kaybetti.
* 31 Mayıs 2017’de Şırnak’ın Uludere ilçesine bağlı Şenoba Beldesi’nde askeri bir helikopter düştü. Aralarında üst düzeylerin isimlerin bulunduğu 13 asker yaşamını yitirdi.
* 26 Kasım 2018 tarihinde İstanbul’un Sancaktepe ilçesinde askeri bir eğitim helikopter düştü, 4 asker yaşamını yitirdi.
* 11 Şubat 2019’da İstanbul Çekmeköy’de askeri helikopter düştü. 4 asker yaşamını yitirdiği olayda helikopterin arızalı olduğu açıklandı.
* 8 Temmuz 2020 tarihinde Diyarbakır’ın Lice ilçesi ile Bingöl’ün Genç ilçesinde yürütülen operasyon sırasında askeri bir helikopter düştü. Olaya ilişkin yapılan açıklamada sadece yaralı askerlerin olduğu paylaşıldı.
* 4 Mart 2021’de Bitlis’in Tatvan ilçesinde askeri bir helikopter düştü. ‘Kaza-kırım’ sonucu meydana geldiği belirtilen olayda 11 asker yaşamını yitirdi.
* ANF’nin haberlerine göre, 17 Nisan’dan bu yana Zap, Metîna ve Avaşîn bölgelerinde 10 helikopter HPG tarafından düşürüldü. 9 helikopter için herhangi bir açıklama yapılmazken, düşürüldüğü belirtilen son helikopter için “kaza kırıma uğradı” açıklaması yapıldı.”
MA
